Инсульт — мидың қан айналымының бұзылуынан туындайтын ауыр медициналық жағдай. Ол мидың кейбір бөліктеріне оттегі мен қоректік заттардың жетпеуіне себеп болады, бұл нейрондардың зақымдануына және, нәтижесінде, мидағы функциялардың жоғалуына әкеледі. Инсульттің екі негізгі түрі бар:

 Инсульттің түрлері

1. **Ишемиялық инсульт**:
— Мидың қан тамырларының тарылуынан немесе бітелуінен туындайды. Бұл түрі инсульттің 85%-ын құрайды.
— Себептері: атеросклероз, тромбоемболия.

2. **Геморрагиялық инсульт**:
— Мидың қан тамырларының жарылуынан болады, бұл мида қанның жиналуына әкеледі.
— Себептері: гипертония, қан ұйығыштығының бұзылуы.

Симптомдары

Инсульттің белгілері кенеттен пайда болады және келесілерді қамтуы мүмкін:
— Кенеттен сөйлеу қиындықтары немесе сөйлеудің бұзылуы.
— Бір жақтың күшінің әлсіреуі немесе салдануы (бет, қол, аяқ).
— Кенеттен көру қабілетінің нашарлауы.
— Бас айналу, жүрек айну, көз алдында қара нүктелер.

Диагностика

Инсульт диагнозын қою үшін келесі әдістер қолданылуы мүмкін:
— **Компьютерлік томография (КТ)**: мидағы өзгерістерді анықтауға көмектеседі.
— **Магниттік-резонанстық томография (МРТ)**: мидың құрылымын егжей-тегжейлі зерттеуге мүмкіндік береді.
— **Денсаулық тарихы мен физикалық тексеру**: симптомдарды бағалау үшін.

Емдеу

1. **Ишемиялық инсульт**:
— Тромболитикалық терапия: қан ұйығын жоюға арналған дәрілер.
— Антикоагулянттар: қанның ұюын азайту.

2. **Геморрагиялық инсульт**:
— Хирургиялық араласу: қан тамырын жөндеу немесе қан жиналған жерді тазалау.
— Консервативті емдеу: дәрілер арқылы қысымды бақылау.

Реабилитация

Инсульттен кейін науқастардың қалпына келуіне көмек көрсету үшін реабилитация бағдарламалары қажет. Олар мыналарды қамтуы мүмкін:
— Физиотерапия: қозғалыс функцияларын қалпына келтіру.
— Логопедия: сөйлеу және коммуникация дағдыларын дамыту.
— Психологиялық қолдау: эмоционалдық және психологиялық проблемаларды шешу.

Алдын алу

— Денсаулықты бақылау: қан қысымын, холестерин деңгейін және қандағы қантты бақылау.
— Дұрыс тамақтану: көкөністер мен жемістерге бай диета.
— Физикалық белсенділік: тұрақты жаттығулар жасау.

Қорытынды

Инсульт — өмірге қауіп төндіретін жағдай, сондықтан симптомдарды жылдам танып, медициналық көмекке жүгіну өте маңызды. Уақытында емдеу және реабилитация науқастардың қалпына келуіне үлкен ықпал етеді.